- Λεμεσός
- Πόλη (161.200 κάτ. το 2001) της νότιας Κύπρου, πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας (1.391 τ. χλμ., 197.300 κάτ.). Βρίσκεται στο ενδότερο σημείο του ομώνυμου ανοιχτού κόλπου ή κόλπου του Ακρωτηρίου, στη νότια παραλία του νησιού, 80 χλμ. ΝΔ της πρωτεύουσας, Λευκωσίας. Είναι η δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της Κύπρου μετά την πρωτεύουσα, έχει όμως το προβάδισμα στη βιομηχανία, κυρίως επεξεργασίας και μεταποίησης των αγροτικών προϊόντων της περιοχής της: κρασιού, ποτών, φρούτων, λαχανικών κ.ά. Διαθέτει επίσης καπνοβιομηχανίες, κεραμοποιίες, τσιμεντοβιομηχανίες κ.ά. Η πόλη αποτελεί το μεγαλύτερο εξαγωγικό λιμάνι της Κύπρου, το οποίο προστατεύεται από το ακρωτήριο Γάτα –τελική προέκταση του όρους Τρόοδος, που υψώνεται στο πίσω μέρος της πόλης– και έχει αξιόλογη κίνηση αγροτικών προϊόντων (σταφύλια, οινοπνευματώδη ποτά, κρασιά, λάδι) καθώς και ορυκτών (χαλκού, αμιάντου, χρωμίτη).
Στο μουσείο της πόλης φυλάσσονται αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής. Το ενετικό κάστρο του 12oυ αι. και τα ερείπια της αρχαίας Αμαθούντας, που ιδρύθηκε από τους Φοίνικες το 1100 π.Χ., λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη, αποτελούν πόλους έλξης τουρισμού.
Ιστορία. Η Λ. χτίστηκε κατά τους προχριστιανικούς χρόνους και η αρχική της ονομασία ήταν Νεμεσός. Η ανάπτυξή της ξεκίνησε κατά τον 2o αι. μ.Χ., οπότε ονομάστηκε Νέα Λεμεσός. Ένας από τους αξιόλογους επισκόπους της ήταν ο Λεόντιος (6ος αι.), ενώ σημαντική ακμή γνώρισε στην περίοδο του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου (τέλη 12ου αι.). Στους νεότερους χρόνους η πόλη σημείωσε μεγάλη ανάπτυξη μετά την τουρκική εισβολή στο νησί, καθώς μεγάλο πλήθος προσφύγων εγκαταστάθηκε σε αυτήν· επιπλέον, οι συγκρούσεις στη Βηρυτό (1975-85) οδήγησαν χιλιάδες Λιβανέζους στη Λ. Έτσι, στα μέσα της δεκαετίας του 1970 μία νέα πόλη χτίστηκε έξω από την παλαιά. Η ανάπτυξη του τουρισμού ήταν επίσης σημαντική, με αποτέλεσμα την ανέγερση δεκάδων πολυτελέστατων ξενοδοχείων κατά μήκος της παραλιακής οδού.
Αεροφωτογραφία της Λεμεσού (φωτ. ΑΠΕ).
Το ρωμαϊκό θέατρο που βρίσκεται κοντά στη Λεμεσό· στην περιοχή αυτή βρισκόταν το Κούριον, που το ίδρυσαν οι Μυκηναίοι, καθώς και ναός του Απόλλωνα (6ος αι. π.Χ.), στάδιο και λουτρά.
Dictionary of Greek. 2013.